Tegenwoordig kunnen we eigenlijk niet meer zonder elektriciteit. We gebruiken het voor bijna alles. In deze blog vertellen we je alles over elektriciteit. Van installatie tot veiligheid. Het is belangrijk dat als je stroom in huis wilt of een aanpassing wilt laten doen, dit door een erkende elektricien uitgevoerd moet worden.
Basisbegrippen van elektriciteit
Hieronder staan enkele basisprincipes die je moet begrijpen wanneer er wordt gesproken over elektriciteit. Heb je vragen over elektriciteit in huis? Neem dan contact met ons op.
Wat is elektriciteit?
Stroom is bewegende energie doordat geladen deeltjes zoals elektronen zich verplaatsen.
Spanning, stroom, en weerstand (De wet van Ohm)
Voltage (V) duwt elektronen voort; Stoom (I) betekent beweging van elektrische lading; En weerstand (R) meet hoeveel materiaal het belemmert om te passeren. Volgens de wet van Ohm is de spanning in een circuit recht evenredig met de stroom en weerstand, uitgedrukt als V = I * R.
Wisselstroom (AC) versus gelijkstroom (DC)
Er zijn twee soorten elektrische stroom: wisselstroom (AC) en gelijkstroom (DC).
De richting van de wisselstroom verandert constant terwijl het door het systeem beweegt. Dit gebeurt bijvoorbeeld in huishoudelijke stopcontacten. AC wordt gebruikt omdat het gemakkelijk over lange afstanden kan worden vervoerd en kan worden omgezet in verschillende spanningsniveaus. Bijvoorbeeld bekabeling vanaf centrale omvormer naar meterkast.
Gelijkstroom daarentegen beweegt altijd in dezelfde richting. Batterijen leveren bijvoorbeeld gelijkstroom. DC wordt veelal gebruikt in elektronica zoals telefoons, laptops etc., vanwege de stabiele stroming; maar ook voor zonnepanelen, installaties o.a….
De elektrische installatie in huis
De elektrische installatie in je huis speelt een stille maar cruciale rol; het verdeelt de stroom veilig naar alle hoekjes waar we licht en energie nodig hebben, van de keuken tot de woonkamer.
De hoofdaansluiting en de meterkast
Het huis krijgt elektriciteit van de energieleverancier via een kabel die naar de meterkast gaat. De hoofdaansluiting is waar de kabel terecht komt. Een hoofdaansluiting wordt ook wel een hoofdzekering genoemd. In de meterkast bevinden zich een elektriciteitsmeter of slimme meter en een groepenkast. Een elektriciteitsmeter, of een slimme meter, bevindt zich onder de groepenkast en zorgt voor accurate energiemetingen.
De groepenkast verdeelt elektriciteit naar verschillende punten of apparaten in huis. De groepenkast beschermt het elektrische systeem dus moet het aan de huidige normen voldoen.
Groepenkast: wat het is en hoe het werkt
Een groepenkast is een belangrijk onderdeel van het elektrische systeem in een huis. De groepenkast verdeeld elektriciteit naar verschillende punten en apparaten van het huis en beschermt individuele apparaten in je woning. De meest voorkomende componenten in de groepenkast zijn: aardlekschakelaars, aardlekautomaten, installatieautomaten en een hoofdschakelaar. Ook zorgt de groepenkast ervoor dat elektriciteit veilig verdeeld wordt en beschermt tegen problemen zoals overbelasting, lekstroom en kortsluiting.
Soorten zekeringen en aardlekschakelaars
Er zijn verschillende type beschermingen in een groepenkasten:
- Installatieautomaat: Schakelt uit bij overbelasting
- Aardlekschakelaars: Detecteert lekstromen en kortsluiting. Mocht dit het geval zijn, dan schakelt de aardlekschakelaar uit om letsel te voorkomen.
- Aardlekautomaat: Een combinatie van een installatieautomaat en een aardlekschakelaar in 1.
Een aardlekautomaat wordt vaak voor onder andere zonnepanelen installatie of warmtepompinstallatie gebruikt.
Het belang van aarding
Een elektrische installatie moet uiteraard veilig zijn. Aarding zorgt ervoor dat we beschermd worden door een elektrische schok. Hoe? Op het moment dat er iets mis is met een installatie, bijvoorbeeld als een apparaat onder stroom komt te staan, zorgt de aarde ervoor dat de elektriciteit naar de aarde geleid wordt. Om deze reden is het dan ook erg belangrijk dat de aarding altijd aanwezig is bij een installatie. Kies daarom altijd voor een gecertificeerd elektricien.
Veilig omgaan met elektriciteit
Bij het werken met elektriciteit zijn er een paar regels die in acht moeten worden genomen om verwondingen of schade te voorkomen. Het kan erg gevaarlijk zijn omdat men niet altijd met het blote oog kan zien dat er ergens stroom op staat. Vandaar dat je een NEN 3140 certificaat moet hebben afhankelijk van welke uitvoering er wordt gebruikt om veilig met stroom te kunnen werken.
Basisveiligheidsregels bij werken met elektriciteit
Deze algemene basisregels moeten altijd worden opgevolgd wanneer u met stroom werkt:
Schakel de stroom uit voordat je begint. Draag beschermende kleding zoals droge, isolerende handschoenen enzovoort. Gebruik alleen geïsoleerd gereedschap.
Als je niet zeker bent, bel dan altijd een erkend elektricien! Onthoud dat deze veiligheidsmaatregelen ter voorkoming van ongevallen en letsel algemeen geldend zijn tijdens het werken met elektriciteit.
Herkennen van gevaarlijke situaties
Men moet weten hoe gevaarlijke situaties rondom het werken met stroom kunnen worden herkend en vermeden om letsel en schade te voorkomen. Enkele dingen waarop moet worden gelet zijn; brandlucht, rookontwikkeling- vonkvorming-knettergeluiden, losse of blootliggende bedrading in huis of meterkast, overbelaste stopcontacten etc…
Als je een van deze dingen waarneemt, dan moet je direct de stroom uitschakelen en een erkende elektricien bellen.
Wat te doen bij elektrische ongelukken
Snel handelen is belangrijk bij het minimaliseren van letsel door elektrische ongevallen:
- Schakel de stroom uit: Om verdere schade te voorkomen, schakelt u de schakelaar in de meterkast uit.
- Bel 112: Bel het alarmnummer en geef duidelijke informatie aan de meldkamer: ambulance, brandweer en politie.
- Beoordeel de situatie: voorkom contact met elektriciteit.
- Verzeker jezelf van veiligheid: gebruik geïsoleerde materialen om het slachtoffer los te koppelen van de bron.
- Wacht op medische hulp: Blijf bij het slachtoffer en wacht op professionele hulp.
Snelle actie kan levens redden.
Eenvoudige elektrische klussen in huis
Het is van groot belang om te weten hoe je veilig om kunt gaan met eenvoudige elektrische karweitjes in huis. Hier zijn enkele instructies over hoe jij deze klussen kunt uitvoeren:
Vervangen van een stopcontact
Een stopcontact kun je meestal zelf vervangen, maar zorg er wel voor dat je goed voorbereid bent. Hier zijn een paar belangrijke punten:
- Veiligheid: Zet altijd eerst de stroom uit. Controleer met een dubbelpolige spanningsmeter of er echt geen spanning op de draden staat. Weet goed welke draad waar moet komen in het nieuwe stopcontact en volg de aanwijzingen van de fabrikant.
- Gereedschap: Gebruik het juiste gereedschap en materiaal.
- Ervaring: Als je niet zeker bent van je eigen vaardigheden, vraag dan liever een erkende elektricien om hulp.
Een lichtschakelaar installeren
Ook het installeren van een lichtschakelaar kun je zelf doen. Volg deze stappen voor de juiste installatie:
- Stroom uitschakelen: Zorg ervoor dat de stroom is uitgeschakeld.
- Oude schakelaar verwijderen: Haal de afdekplaat en schroeven weg, trek voorzichtig aan de oude schakelaar om draden bloot te leggen.
- Bedrading aansluiten: Verbind draden van oude schakelaar met juiste verbindingen op nieuwe schakelaar. Zorg ervoor dat alles stevig vastzit.
- Nieuwe schakelaar bevestigen: Bevestig nieuwe schakelaar en plaats afdekplaat terug.
- Stroom inschakelen: Zet de stroom weer aan en controleer of de schakelaar werkt.
Een lamp ophangen
Dit is ook iets wat je zelf kunt doen. Dit zijn de stappen:
- Stroom uitschakelen: Zorg ervoor dat er geen stroom op het lichtpunt staat.
- Locatie bepalen: Kies waar de lamp moet komen en markeer waar de haak of beugel moet worden bevestigd.
- Bevestigingsmateriaal monteren: Boor gaten indien nodig en bevestig de haak of beugel stevig.
- Lamp monteren: Hang lamp op volgens instructie van fabrikant.
- Bedrading aansluiten: Sluit lamp aan. Zorg voor veilige en nette verbindingen.
- Testen: Zet stroom weer aan en kijk of lamp goed werkt.
Veiligheidscontroles uitvoeren
- Regelmatige inspectie: Controleer regelmatig op beschadigingen van bedrading en stopcontacten.
- Test aardlekschakelaar: Controleer of deze nog werkt.
- Vermijd overbelasting: Sluit niet te veel apparaten aan op één stopcontact.
- Controle Verlichting: Let op losse of beschadigde draden bij verlichting.
- Volg altijd veiligheidsvoorschriften op en roep professionele hulp in als je twijfelt. Veiligheid staat voorop!
Energiebesparing en duurzaamheid
Zonnepanelen op daken, warmtepompen in huis, airco’s in de woonkamer of slaapkamer, een laadpaal voor de deur, smart home, het valt allemaal niet meer te missen. Verduurzaming zorgt er namelijk voor dat je op langere termijn veel geld bespaart door de terugverdientijd en omdat je de woning duurzaam maakt.
Tips voor energiebesparing in huis
Het is goed voor zowel jouw portemonnee als de natuur. Hier zijn enkele eenvoudige maar krachtige manieren om je energie consumptie te verminderen en uiteindelijk je energierekening verlagen:
Gebruik spaarlampen
Vervang oude gloeilampen door LED’s. Deze lampen hebben een lager energiegebruik en gaan ook langer mee. Dit kan zeer bepalend zijn in jouw elektriciteits opname.
Zonnepanelen overwegen
Investeer in zonnepanelen om elektriciteit op te wekken. Het werkt in de winter evenals het doet in de zomer en aanzienlijk vermindert jouw afhankelijkheid van het netwerk.
Wees slim met airconditioning
Air-conditioners consumeren veel elektriciteit. Gebruik ze alleen wanneer echt nodig of gebruik ventilatoren of open ramen voor natuurlijke ventilatie.
Gadgets uitzetten
Laat geen apparaten op stand-by staan; schakel ze helemaal uit als je ze niet gebruikt. Dit geldt voor computers, televisies en zelfs opladers.
Thermostaat Programmering gebruiken
Een programmeerbare thermostaat stelt je in staat om de verwarming aan te passen naar hoe jij leeft. Schakel het alleen in wanneer iemand thuis is – dat bespaart enorm veel energie
Isolatie verbeteringen.
Dit betekent goede isolatie die warmte behoudt gedurende de wintermaanden, terwijl het huis koeler blijft gedurende de zomermaanden. Dus, huishoudens worden energiezuiniger gemaakt.
Energiebesparende apparatuur kiezen
Ga bij het kopen van nieuwe apparaten voor die met hoge energielabels. Deze machines verbruiken minder elektriciteit en kunnen uiteindelijk veel geld op de lange termijn besparen.
Voordelen van LED-verlichting
LED-verlichting is een goede keuze, omdat ze energiezuiniger zijn en langer meegaan. LED’s produceert onmiddellijk helder licht zonder tijd nodig te hebben om op te warmen en is verkrijgbaar in verschillende kleurtemperaturen en stijlen om aan elke huis of kantoorbehoefte te voldoen.
Overzicht van duurzame energiebronnen
Duurzame energiebronnen zijn hernieuwbare en milieuvriendelijke bronnen van energie. Hier zijn enkele belangrijke vormen:
- Zonne-energie: Opwekking van elektriciteit uit zonlicht met zonnepanelen.
- Windenergie: Gebruik van windturbines om windkracht om te zetten in elektriciteit.
- Waterkracht: Benutting van stromend water voor energieopwekking.
- Biomassa: Verbranding van organisch materiaal voor warmte of elektriciteit.
- Geothermische energie: Gebruik van natuurlijke aardwarmte voor verwarming en elektriciteitsproductie.
Deze bronnen verminderen onze afhankelijkheid van fossiele brandstoffen en dragen bij aan een duurzame energietoekomst.
Zonnepanelen en thuisbatterijen
Zonnepanelen en thuisbatterijen maken gebruik van de zonnestraling om energie op te wekken en op te slaan. Overdag vangen de panelen het zonlicht op en genereren ze energie. De thuisbatterijen slaan overtollige energie op voor gebruik op momenten dat er geen zon is. Zo blijft jouw huis verbonden met groene energie.
